dịch vụ luật sư, tư vấn luật, công ty luật, luật sư, luật sư hà nội

Ông Vũ Vinh Phú, Chủ tịch Hiệp hội Siêu thị Hà Nội trao đổi với Đất Việt về chương trình bình ổn giá của TP Hà Nội những năm qua.

Hàng bình ổn nhưng...không ổn

Chủ tịch Hiệp hội Siêu thị Hà Nội cho biết, Việt Nam thực hiện chương trình bình ổn đã được 5-7 năm, TP.HCM, Hà Nội và nhiều tỉnh thành khác cũng tham gia chương trình này. Tuy nhiên đến nay, TP.HCM đã bỏ bình ổn giá lãi suất 0%, thay vào đó giải quyết bài toán cơ bản cung - cầu rất hiệu quả, kết nối hàng hoá, mở rộng nhiều điểm phân phối, đồng thời đưa hàng bình ổn ra chợ phục vụ người nghèo thay vì vào siêu thị phục vụ người giàu là chính.

"Trong khi đó, Hà Nội vẫn tiếp tục dùng hơn 200 tỷ đồng tiền ngân sách để bình ổn giá mà hiệu quả chưa cao. Điều này xuất phát từ cách làm phi thị trường dẫn đến sự cạnh tranh không lành mạnh giữa siêu thị tham gia bình ổn và siêu thị không được tham gia bình ổn. Bình ổn hiện nay cũng có thể tạo ra cơ chế xin-cho, việc thu-mua hàng không đấu thầu.

Đó là chưa kể cơ cấu hàng bình ổn của Hà Nội chưa hợp lý khi bình ổn cả một số mặt hàng thuỷ hải sản đông lạnh là nhóm hàng tiêu dùng không phổ biến dẫn đến lãng phí. Ngoài ra, số lượng hàng trong nhóm bình ổn rất ít, như Hà Nội chỉ bình ổn 2 trong tổng số 10 loại gạo, 1-2 loại trong tổng số 6 loại dầu ăn. Đặc biệt, có tới 70% hàng bình ổn tập trung ở siêu thị, tức phục vụ quá nhiều cho người giàu, trong khi thỉnh thoảng mới phục vụ bà con. Điều đó khiến hàng lậu, hàng giả tràn về nông thôn", ông Phú chỉ rõ.

Một vấn đề nữa trong chương trình bình ổn giá của Hà Nội được Chủ tịch Hiệp hội Siêu thị Hà Nội chỉ ra, đó là việc các đơn vị bình ổn điều chỉnh giá hàng chậm do phải báo cáo các cấp, có khi mất 5-7 ngày mới điều chỉnh giá được nên không theo kịp thị trường dẫn tới dễ bị lợi dụng.

"Trước đây, từng xảy ra chuyện tiểu thương vào vơ vét hàng bình ổn do chênh lệch tới 20.000 đồng/chai dầu ăn. Chưa kể, có thể xảy ra hiện tượng tuồn hàng ra ngoài khi giá chênh lệch nhiều nếu quản lý nội bộ không chặt".

Các sản phẩm dầu ăn được bình ổn tại siêu thị Hapro

Ông Phú cũng nhắc lại vụ việc doanh nghiệp lợi dụng tiền bình ổn để đầu tư, kinh doanh việc khác cách đây vài năm và coi đó là hồi chuông cảnh báo về mặt trái của chính sách bình ổn giá. Theo đó, trong dịp Tết năm 2011, Công ty Phú An Sinh (trụ sở tại quận 12, TP.HCM), nổi tiếng về chăn nuôi, giết mổ và phân phối thực phẩm sạch, được Sở Công Thương tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (nơi Phú An Sinh đặt nhà máy chế biến) tạm ứng 16,5 tỷ đồng với lãi suất 0% để bình ổn giá và đảm bảo hàng hóa tiêu dùng. Chương trình bình ổn giá kết thúc cuối tháng 5/2011, nhưng công ty vẫn còn nợ hơn 10 tỷ đồng. Đến năm 2012, ông Phạm Văn Minh, Giám đốc Công ty Phú An Sinh đã bị bắt để điều tra hành vi sử dụng trái phép tài sản.

"Ngay như Hà Nội tôi biết có đơn vị bị phạt mấy chục triệu tuy không công khai danh tính nhưng chắc chắn là có lợi dụng. Phải cắt sớm bầu sữa bao cấp. Doanh nghiệp nào được cấp nhiều, doanh nghiệp nào được cấp ít, cái đó khó cân đo đong đếm và chưa có cơ sở thực tiễn để sử dụng vốn một cách hiệu quả”, ông Phú thẳng thắn.

Phải bình ổn cho khâu sản xuất

Nếu thực hiện đúng theo cơ chế thị trường, theo ông Phú, cứ phát phiếu mua hàng cho người nghèo. Họ có thể mua ở siêu thị, ở chợ miễn là nơi nào rẻ thì họ đến. Phần còn lại các siêu thị phải cạnh tranh để phục vụ khách hàng, nhất là người nghèo.

"Bình ổn không phải cho khâu bán lẻ mà là cho khâu sản xuất, như thế mới quản lý tốt hơn cả về chất lượng và giá cả. Đó là cách làm thông minh nhất. Như Tiền Giang đã dẹp bỏ ngay chương trình bình ổn giá cách đây 5 năm, TP.HCM cũng bỏ cách đây 2 năm. Ngay trong hội thảo về ngành bán lẻ tổ chức vào tháng 12 vừa rồi, Bộ Công thương cũng đánh giá TP.HCM đã đi đầu với phương thức mới, hoàn toàn không sử dụng vốn hỗ trợ từ ngân sách. Còn với Hà Nội, một số đại biểu HĐND TP, các chuyên gia kinh tế, ĐBQH đã nói rất nhiều về vấn đề bình ổn hiệu quả không cao".

Bởi vậy, ông Vũ Vinh Phú một lần nữa mong rằng, Hà Nội cần nhận thức sớm về vấn đề bình ổn, để các doanh nghiệp tự cạnh tranh, tự bươn chải trong thị trường, có như vậy mới giải quyết được tận gốc vấn đề để góp phần bình ổn giá thị trường.

“Muốn bình ổn được giá thị trường phải đảm bảo 3 nguyên tắc chính: mua hàng tận gốc với giá cạnh tranh, phải có đủ lực lượng khoảng 60% ; tung hàng bình ổn đúng thời điểm khi có biến động về giá”, ông Phú nhấn mạnh.