dịch vụ luật sư, tư vấn luật, công ty luật, luật sư, luật sư hà nội

Dự kiến năm 2015, sản lượng muối qua chế biến sẽ đáp ứng đủ nhu cầu tiêu dùng trong nước

Trong khi, các DN trong nước tìm đủ mọi cách để nhập khẩu muối về sản xuất công nghiệp vì “chê” muối nội chất lượng không tốt, thì các DN nước ngoài lại đang tìm mua muối thô của VN. Từ nhiều năm nay, Bộ Công Thương đều cấp hạn ngạch nhập khẩu muối với khoảng 102.000 tấn/năm, giao cho thương nhân sử dụng làm nguyên liệu sản xuất hóa chất, thuốc và sản phẩm y tế.

Nhập khẩu khó tránh?

Năm 2014, sản lượng muối cả nước ước đạt 1,2 triệu tấn, tăng 15,6% so với năm 2013, trong đó muối công nghiệp tăng tới gần 30%, đạt 347.700 tấn. Dự kiến năm 2015, sản lượng muối qua chế biến sẽ đạt khoảng 450.000 tấn, đáp ứng đủ nhu cầu tiêu dùng trong nước. Tuy vậy, theo ông Lê Quốc Phương - Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin công nghiệp và Thương mại - Bộ Công Thương, việc VN phải nhập khẩu muối là khó tránh bởi lẽ, do hạn chế về công nghệ, sản xuất trong nước không đủ phục vụ công nghiệp.

Ông Phương cho biết, VN đã có công nghệ sản xuất muối công nghiệp nhưng nhiều DN lại “chê”, không làm đại trà do giá thành cao. Còn theo đại diện Cty TNHH MTV Muối VN, muối dùng để sản xuất một số mặt hàng như bột ngọt, xút... phải là sản phẩm công nghiệp chất lượng cao. “Máy móc để sản xuất bột ngọt, xút có điện cực rất đắt, nếu dùng muối không đạt chất lượng thì có thể phá hỏng, thay mới rất tốn kém. Do đó, buộc phải sử dụng muối nhập khẩu” - vị này phân tích.

Bất cập chính sách

Vấn đề đáng nói là, trong khi các DN trong nước năm nào cũng xin nhập muối tinh khiết thì ngày càng có nhiều DN công nghệ thực phẩm nước ngoài mua muối thô từ VN về để sản xuất. Theo thống kê từ Bộ Công Thương: Hiện tại, sản phẩm muối của VN đã xuất khẩu sang một số nước như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Lào... Riêng xuất sang Mỹ bình quân đạt 800 tấn/năm, Nhật Bản: gần 2.000 tấn/năm.

Từ 2005, người dân Mỹ được khuyến cáo từ Cục Quản lý dược phẩm và thực phẩm Mỹ về việc “từ bỏ thói quen sử dụng muối ăn tinh khiết 99%, mà hãy tìm ăn muối biển sạch tự nhiên được sản xuất theo công nghệ thủ công truyền thống!”.

Được biết, để có lượng hàng ổn định cung ứng cho thị trường trong nước và xuất khẩu, nhiều DN VN đã đầu tư sản xuất muối sạch tự nhiên với sự tham gia của người dân. Ngoài ra, công nghệ sản xuất muối sạch bằng trải bạt cũng đã và đang được nhiều đồng muối triển khai áp dụng. Hiện, sản phẩm muối sạch tự nhiên của VN đã đảm bảo độ sạch gần như tuyệt đối và giữ được các vi chất trong muối nên giá bán cao gấp từ 2,5 - 3 lần so với muối thô.

Hơn nữa, việc muối sản xuất trong nước dư thừa nhưng DN vẫn phải nhập muối đã thể hiện phần nào sự bất cập trong chính sách của Nhà nước, khi chưa có chính sách cụ thể nào cho ngành muối phát triển, chưa có sản phẩm đáp ứng đủ trong nước và xuất khẩu. Đồng muối lại chủ yếu do nông dân đầu tư, trong khi để sản xuất được muối tinh khiết đòi hỏi vốn đầu tư rất lớn, nếu không có “bàn tay” hỗ trợ của Nhà nước thì nông dân không thể làm nổi.

Và rõ ràng, việc nhập khẩu muối sớm hay muộn cũng sẽ gây mất ổn định thị trường. Trên thực tế, ngành Hải quan cũng đã phát hiện nhiều DN trục lợi bằng cách lợi dụng cơ chế ưu đãi thuế để nhập khẩu muối công nghiệp, nhưng sau đó lại bán ra thị trường làm muối ăn.

Kéo DN vào cuộc Ông Trần Xuân Chính - Giám đốc Cty Muối VN: Để nâng cao chất lượng cũng như sản lượng muối trong nước, đáp ứng đủ trong nước và xuất khẩu, phải nhanh chóng đổi mới phương thức sản xuất. Muốn thay đổi được thì không thể để diêm dân tự bơi mà nhà nước phải sắn tay vào. Đừng hỗ trợ bằng tiền mà bằng cơ chế chính sách. Chẳng hạn, DN sản xuất muối được miễn thuế đất, diêm dân được vay vốn với lãi suất thấp. Cùng với đó, các sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn phải hỗ trợ kỹ thuật. Phải kéo DN vào cuộc vực dậy nghề muối, quyết không để diêm dân bỏ nghề vì không sống nổi từ nghề làm muối. DN phải có biện pháp xúc tiến thương mại, lo đầu ra cho những hạt muối của diêm dân. Phải xác định, muối phải có sự giúp đỡ của Nhà nước thông qua các bộ chuyên ngành như Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn phải quy hoạch lại vùng sản xuất để đầu tư nâng cao chất lượng, hướng dẫn kỹ thuật còn Bộ Công thương phải tìm cách hạn chế nhập khẩu bằng xây dựng hàng rào kỹ thuật chặn muối nhập khẩu ồ ạt vào VN. Ngoài ra, thông qua hệ thống DN, Nhà nước phải có các hoạt động xã hội như mua tạm trữ, cung ứng muối cho đồng bào dân tộc thiểu số. Thứ hai, cần thay đổi ngay trong cách dự trữ muối. Hiện nay, ngân sách chỉ mua muối để dự trữ, chỉ xuất ra khi có thiên tai lũ lụt. Nhưng trong tương lai cần mở rộng phương thức trữ muối, nên làm theo cách: Khi được mùa, Nhà nước cần mua dự trữ, khi mất mùa cần bán ra để điều tiết cung - cầu; có nghĩa là kết hợp chức năng dự trữ và chức năng điều tiết. Điều đó tưởng như là hiển nhiên nhưng chúng ta vẫn chưa làm được.