dịch vụ luật sư, tư vấn luật, công ty luật, luật sư, luật sư hà nội

Số liệu mới nhất của Tổng cục Hải quan cho thấy, trong số các mặt hàng Việt Nam nhập khẩu nhiều nhất từ Trung Quốc thì chủ yếu là máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng; máy vi tính, sản phẩm linh kiện - điện tử; điện thoại các loại và linh kiện; sắt thép... với mức tăng từ hai con số trở lên.

Ở chiều xuất khẩu sang Trung Quốc, các doanh nghiệp Việt Nam chỉ xuất khẩu được 3,54 tỉ USD, giảm 3,7% so với cùng kỳ năm ngoái, đưa mức nhập siêu lên đến 8 tỉ USD.

Các mặt hàng Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc chủ yếu là: xơ, sợi dệt các loại, gỗ và sản phẩm gỗ, gạo...

Hàng rau củ, trái cây từ Trung Quốc vẫn tràn về chợ đầu mối nông sản Thủ Đức, TP.HCM. Ảnh: Tuổi trẻ

Cũng theo Tổng cục Hải quan, tính đến hết quý I/2015, cán cân thương mại vẫn theo xu hướng thặng dư ở khối các doanh nghiệp FDI và thâm hụt ở khối các doanh nghiệp trong nước.

Cụ thể: trong 3 tháng đầu năm nay, cán cân thương mại của khối doanh nghiệp FDI có mức thặng dư là 873 triệu USD, giảm tới 57,3%; trong khi đó, cán cân thương mại của khối các doanh nghiệp trong nước thâm hụt tới 3,27 tỷ USD, gấp gần 4 lần so với cùng kỳ năm trước.

Như vậy, nhìn vào số liệu trên, mức độ Việt Nam nhập siêu từ Trung Quốc ngày càng tăng. Từng trao đổi với Đất Việt về vấn đề này, PGS.TS Nguyễn Văn Nam, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Thương mại (Bộ Công thương) cho rằng, trong quan hệ kinh tế với Trung Quốc, Việt Nam luôn ở thế yếu. Chính sách, thủ đoạn ngoại thương của Trung Quốc cao tay hơn Việt Nam nhiều. Trung Quốc cố biến Việt Nam thành một thị trường tiêu thụ hàng hóa chất lượng trung bình, thậm chí chất lượng kém của họ.

Ở chiều ngược lại, "bản thân doanh nghiệp Việt Nam ăn xổi ở thì, chỉ biết lợi ích trước mắt, không có chiến lược phát triển lâu dài, cho nên cứ thấy mua hàng Trung Quốc vừa rẻ vừa lợi, lại có nhiều khuyến mại, được ưu ái nên cứ rước về.

Đằng sau đó, các nhà quản lý Việt Nam gần như vô trách nhiệm, bất lực, các bộ, ngành dù biết nhưng không hề có chủ trương, chính sách gì cụ thể để ngăn chặn, thậm chí còn tiếp tay".

Còn báo Tuổi trẻ tháng 12 năm ngoái dẫn lời ThS. Phạm Bích Ngọc, Viện Kinh tế Việt Nam tại buổi tọa đàm về nhập siêu từ Trung Quốc do Viện Nghiên cứu kinh tế chính sách, Đại học Kinh tế Hà Nội tổ chức cho rằng, nhập siêu Trung Quốc cho thấy sự yếu kém của nền kinh tế Việt Nam. Có ba nguyên nhân Việt Nam nhập siêu Trung Quốc là do mô hình tăng trưởng, thể chế pháp lý, và phương pháp quản lý.

Theo bà Ngọc, việc nhập hàng không phải khu vực có trình độ công nghệ nguồn nên không thể làm thay đổi cơ cấu nền kinh tế Việt Nam theo hướng hiện đại. Vì thế có ý kiến "Việt Nam đang bán hàng Trung Quốc sang Mỹ" vì Việt Nam chủ yếu nhập nguyên vật liệu Trung Quốc, chỉ gia công rồi xuất khẩu sang EU, Mỹ.

Ông Bùi Văn Dũng, Trưởng ban Cải cách và phát triển doanh nghiệp, Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương nói thẳng với Đất Việt, trong xu thế toàn cầu hóa, các nền kinh tế có quan hệ với nhau là tất yếu, đặc biệt sức mạnh của kinh tế Trung Quốc, với ưu thế giá cả và khối lượng lớn, hấp dẫn tất cả chứ không riêng nước nào.

"Việc quan hệ và quan hệ sâu với Trung Quốc là bất khả kháng nhưng để phụ thuộc lại rất rủi ro, nguy hiểm. Bởi thế, Việt Nam chỉ có thể cố gắng thoát khỏi sự phụ thuộc, còn vẫn phải quan hệ sâu rộng chứ không có cách nào khác".

Để thoát khỏi thế phụ thuộc vào kinh tế Trung Quốc, theo ông Dũng, trước hết phải phát huy nội lực để thu hút vốn đầu tư, tạo ra môi trường cho các doanh nghiệp hoạt động hiệu quả, khuyến khích nâng cao sáng tạo trong cải tiến công nghệ, tăng năng suất lao động...

Thứ hai, đa dạng hóa thị trường xuất nhập khẩu. Điều này là cực kỳ khó bởi người dân Việt Nam đã quen với việc ít chịu đầu tư suy nghĩ để cải tiến công nghệ, nâng cao năng suất, làm ra sản phẩm chất lượng. Trung Quốc có nhu cầu lớn về nguyên vật liệu, dễ dãi về chất lượng nên Việt Nam cứ ào ào xuất sang.

"Nếu Trung Quốc bất ngờ xiết chặt lại thì cả hàng xuất khẩu và nhập khẩu của Việt Nam đều khốn đốn. Trong khi đó, những nước châu Âu, Mỹ, Nhật Bản... yêu cầu chất lượng cao hơn, giám sát ngặt nghèo hơn Việt Nam khó thâm nhập vào các thị trường này, nhất là các mặt hàng lương thực, thực phẩm, một số mặt hàng công nghiệp liên quan đến sức khỏe con người", ông nói.