dịch vụ luật sư, tư vấn luật, công ty luật, luật sư, luật sư hà nội

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý đặt câu hỏi với Thượng tướng Lê Quý Vương (Thứ trưởng Bộ Công an): Báo cáo của các cơ quan tại Quốc hội rất nhiều lần đề cập đến tình trạng bức cung, nhục hình. Vậy dự thảo Luật Tạm giữ, tạm giam có quy định nào để khắc phục tình trạng này?

Thường trực Ủy ban Tư pháp cho rằng một số quyền công dân của người bị tạm giữ, tạm giam cần phải được bảo đảm. Ảnh minh họa: HTD

Chống bức cung, nhục hình: Phải có luật sư

Ông Vương trả lời: Chuyện bức cung, nhục hình phần lớn xảy ra do cán bộ cơ quan điều tra. Dự thảo đã dành một điều quy định tương đối cụ thể các quyền của người bị tạm giam, tạm giữ, đặc biệt là các hành vi bị nghiêm cấm. “Chúng ta đã có tương đối đầy đủ quy định nhưng việc bức cung vẫn xảy ra, nguyên nhân là do những người thi hành” - ông Vương nói thêm.

“Phần lớn tình trạng bức cung, mớm cung, nhục hình do quá trình điều tra nhưng lại nằm trong giai đoạn tạm giữ, tạm giam. Chúng tôi đề nghị một mặt phải có quy định về điều cấm ở phía điều tra. Mặt khác, cũng cần phải có biện pháp cụ thể trong hoạt động tạm giữ, tạm giam. Ví dụ muốn hạn chế tình trạng này thì khi thực hiện điều tra phải có luật sư” - ông Lý đề xuất.

Trong khi đó, phần lớn các ý kiến của Thường trực Ủy ban Tư pháp lại kiến nghị tách việc quản lý nhà tạm giữ, trại tạm giam ra khỏi cơ quan điều tra hình sự để bảo đảm tính khách quan trong công tác giam giữ. Theo đó, cần tổ chức mô hình quản lý trại tạm giam, nhà tạm giữ theo hệ thống dọc do Tổng cục Thi hành án hình sự và Hỗ trợ tư pháp thuộc Bộ Công an quản lý, chỉ đạo nghiệp vụ như đối với hệ thống trại giam hiện nay. Cần bảo đảm minh bạch, rõ trách nhiệm giữa quản lý tạm giữ, tạm giam và cơ quan điều tra, có kiểm soát lẫn nhau giữa các cơ quan này trong việc chấp hành pháp luật tạm giữ, tạm giam, nhất là bảo đảm an toàn về tính mạng, sức khỏe, danh dự của người bị tạm giữ, tạm giam.

“Nhiều ý kiến cũng đề nghị dự luật quy định rõ cả về quyền hạn và trách nhiệm của các chủ thể quản lý người bị tạm giữ, tạm giam nhằm bảo đảm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của họ” - Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Văn Hiện cho biết.

Hạn chế quyền của người bị giam giữ đến đâu?

Một vấn đề khác, ông Phan Trung Lý dẫn lại quy định trong dự thảo luật là trong thời gian bị giam giữ, người bị tạm giữ, tạm giam bị hạn chế các quyền tự do đi lại, tự do thân thể, tự do giao dịch, tiếp xúc, thông tin hoặc thực hiện hành vi tín ngưỡng tôn giáo. “Sáu hạn chế này đã đúng chưa? Người bị tạm giữ, tạm giam chưa phải là người có tội thì tước các quyền tự do của họ có đúng không? Nếu hạn chế quyền tự do của họ thì ở mức độ nào?” - ông Lý băn khoăn.

Trong khi đó, Thường trực Ủy ban Tư pháp cho rằng một số quyền công dân của người bị tạm giữ, tạm giam cần phải được bảo đảm như quyền về an toàn tính mạng, sức khỏe, chăm sóc y tế, tiếp cận thông tin, quyền gặp người bào chữa, người thân... “Đề nghị Chính phủ nghiên cứu để quy định rõ các quyền và nghĩa vụ của người bị tạm giữ, tạm giam trên cơ sở thể chế hóa Hiến pháp năm 2013 (dự luật chưa quy định về vấn đề này - PV). Cạnh đó cần rà soát những nội dung nào liên quan đến việc hạn chế quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân thì phải được đưa vào ngay trong dự luật chứ không thể giao cho Chính phủ, các bộ, ngành quy định” - ông Hiện nói.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý sau đó cũng  băn khoăn về quy định cùm chân người bị tạm giữ, tạm giam. Theo dự thảo, người bị cách ly ở buồng kỷ luật có thể bị cùm một chân, thời gian bị cùm chân (không quá 10 ngày) do thủ trưởng cơ sở giam giữ quyết định... Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đinh Trung Tụng bổ sung: Dự thảo quy định ngoài biện pháp cùm chân, người bị tạm giữ, tạm giam còn có thể bị áp dụng một số biện pháp khác. Đây là quy định tùy nghi, không minh bạch, không rõ ràng có thể dẫn đến việc các cơ sở giam, giữ có thể áp dụng những biện pháp rất khác nhau.

Thượng tướng Lê Quý Vương cho hay biện pháp cùm ở các nước cũng có, ngoài ra họ còn có biện pháp xiềng chân, xích chân. “Việc này xuất phát từ thực tiễn nhiều đối tượng giết hại cả một gia đình, còn nghiện ngập. Có những đối tượng 14 tiền án. Vậy có nên kiềm chân họ không?” - ông Vương đặt lại câu hỏi.